- 6 12, 2025
Gen Z "nghiện" hàng local: Xu hướng tiêu dùng đảo lộn thị trường?
Nếu bạn vẫn nghĩ rằng giá rẻ và thương hiệu lớn là chìa khóa thu hút khách hàng trẻ, có lẽ đã đến lúc thay đổi tư duy khi xu hướng tiêu dùng của Gen Z đang "ngược dòng" với những lối mòn truyền thống, ưa chuộng sản phẩm local hơn hàng công nghiệp.
Đây không phải là một cơn sốt tạm thời, mà là sự thay đổi sâu sắc trong cách họ nhìn nhận giá trị của sản phẩm.
Hiểu rõ tâm lý tiêu dùng thế hệ mới để đưa ra chiến lược bán hàng phù hợp
Thế hệ trẻ đang thay đổi thị trường như thế nào?
Gen Z Việt Nam không chỉ quan tâm đến chất lượng sản phẩm mà còn xem xét đến yếu tố giá trị trước khi mua. Xu hướng tiêu dùng của Gen Z có xu hướng đánh giá tất cả từ chất lượng sản phẩm dịch vụ, giá trị thương hiệu, cách doanh nghiệp đối xử với nhân viên, các sáng kiến thân thiện với môi trường, đến tính bền vững trong hoạt động kinh doanh (theo nghiên cứu về chiến lược marketing với Gen Z Việt Nam).
Đặc biệt, theo American Egg Board, xu hướng tiêu dùng của Gen Z chủ yếu tập trung vào 3 yếu tố: mạng xã hội, sự tiện lợi và sức khỏe. Họ quan tâm đến sản phẩm có tính bền vững và thân thiện với môi trường, đang thúc đẩy một thị trường bền vững.
Thế hệ trẻ đang tạo nên những thay đổi lớn trong thị trường tiêu dùng hiện đại.
Xu hướng "ngược dòng" về tiêu dùng của Gen Z
Tìm kiếm tính chân thực (authenticity)
Gen Z có khả năng đặc biệt trong việc phát hiện nội dung không chân thực. Nghiên cứu của AMT Lab cho thấy thế hệ này có thể dễ dàng nhận biết khi nội dung bị "dàn dựng" và ưu tiên những trải nghiệm thực tế (theo nghiên cứu AMT Lab).
Sản phẩm local thường có câu chuyện rõ ràng về nguồn gốc, quy trình làm thủ công, và con người đứng sau sản phẩm. Xu hướng tiêu dùng của Gen Z đang chuyển từ quảng cáo bóng bẩy sang những trải nghiệm thực tế - cách nghệ nhân làm gốm ở Bát Tràng, quy trình dệt lụa ở Vạn Phúc, hay câu chuyện về làng tre Kim Sơn.
Ý thức về tính bền vững (sustainability)
Theo khảo sát Millennials - Gen Z 2024, 64% Gen Z và 63% Millennials sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường (theo khảo sát Deloitte). Điều này phản ánh xu hướng tiêu dùng của Gen Z không chỉ quan tâm đến chất lượng mà còn cả tác động của sản phẩm đến môi trường và xã hội.
Nghiên cứu toàn cầu của World Economic Forum chỉ ra rằng 3/4 Gen Z ưu tiên mua sản phẩm bền vững hơn thương hiệu nổi tiếng (theo WEF). Sản phẩm local thường sử dụng nguyên liệu địa phương, giảm thiểu carbon footprint do vận chuyển.
Tìm kiếm ý nghĩa (meaning) trong tiêu dùng
Khác với thế hệ trước coi mua sắm là cách thể hiện thành công, xu hướng tiêu dùng của Gen Z coi việc mua hàng như một cách bày tỏ giá trị cá nhân. Nghiên cứu PDI cho thấy 91% Gen Z muốn mua từ các công ty bền vững (theo PDI Technologies).
Mua một chiếc áo dài thổ cẩm không chỉ là sở hữu trang phục, mà còn là cách ủng hộ nghề truyền thống, giúp bảo tồn văn hóa dân tộc. Mua gốm sứ Bát Tràng không chỉ để trang trí nhà cửa, mà còn là tôn vinh tay nghề thủ công 700 năm tuổi.
Sự thay đổi trong nhận thức và hành vi tiêu dùng đang tạo nên xu hướng mới.
Sản phẩm local Việt Nam đang "hot" với giới trẻ
Nghề thủ công truyền thống được "hồi sinh"
Các làng nghề Việt Nam đang trải qua thời kỳ phục hưng nhờ sự quan tâm của thế hệ trẻ. Việt Nam có nhiều làng nghề truyền thống được bảo tồn qua nhiều thế hệ và tồn tại hàng thế kỷ, với sản phẩm được biết đến cả trong nước và quốc tế. Sự hồi sinh này phù hợp với xu hướng tiêu dùng của Gen Z tìm kiếm những giá trị văn hóa bản địa (theo Vietnam Discovery).
Sự bảo tồn và phát triển của các làng nghề truyền thống phụ thuộc rất nhiều vào giới trẻ, những người có khả năng làm mới hình ảnh sản phẩm và đưa chúng đến gần hơn với người tiêu dùng (theo Vietnam Plus). Nhiều nghệ nhân trẻ đang kết hợp kỹ thuật truyền thống với thiết kế hiện đại, tạo ra những sản phẩm vừa mang hồn Việt vừa phù hợp với thẩm mỹ đương đại.
Xu hướng DIY và craft experience
Không chỉ mua sản phẩm thành phẩm, Gen Z còn thích trải nghiệm quy trình làm thủ công. Giới trẻ thường ngạc nhiên với các món quà lưu niệm tự làm như chiếu cói dệt thủ công - một trong nhiều trải nghiệm thủ công đã được biến thành sản phẩm du lịch trong khuôn khổ lễ hội di sản văn hóa.
Không gian sáng tạo và làm việc đang thu hút sự quan tâm đặc biệt.
Bí quyết bán hàng local cho khách trẻ
Kể câu chuyện thay vì bán sản phẩm
Thay vì chỉ liệt kê tính năng, hãy kể về nguồn gốc sản phẩm. Ai là người làm ra? Sử dụng nguyên liệu gì? Có ý nghĩa văn hóa gì? Câu chuyện càng chân thực, càng có sức hút với xu hướng tiêu dùng của Gen Z.
Ví dụ: "Chiếc bát gốm này được làm bởi nghệ nhân Nguyễn Văn Nam tại Bát Tràng, sử dụng đất sét địa phương và kỹ thuật nung 1000 độ C truyền thống. Mỗi chiếc bát đều độc nhất vì đều được vẽ tay."
Chứng minh tính bền vững
Hãy minh bạch về quy trình sản xuất thân thiện môi trường. Sản phẩm thủ công Việt Nam thường sử dụng nguyên liệu tự nhiên như cỏ biển, lục bình, tre, mây và biến chúng thành những tác phẩm thủ công tinh xảo (theo Artera Home). Những nguyên liệu này không chỉ bền vững mà còn gắn liền sâu sắc với di sản văn hóa Việt Nam.
Chất lượng và tính thẩm mỹ luôn là những yếu tố quan trọng nhất.
Tạo cơ hội trải nghiệm
Kết hợp bán hàng với workshop, tour tham quan làng nghề, hay video behind-the-scenes. Gen Z thích được tham gia vào quá trình, không chỉ mua thành phẩm.
Sử dụng social media hiệu quả
TikTok đã vươn lên thành một nền tảng nổi bật với sự gia tăng liên tục về mức độ thiết yếu, đạt 11% trong quý II/2024, đồng thời ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng với tỷ lệ thâm nhập đạt kỷ lục 68% tại Việt Nam (theo Decision Lab). Hãy tạo content chân thực, không quá "marketing". Video ngắn về quy trình làm thủ công, nghệ nhân chia sẻ kinh nghiệm thường thu hút hơn quảng cáo truyền thống.
Đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý
Dù ưu tiên ý nghĩa, nhưng Gen Z vẫn rất khó tính về chất lượng. Nghiên cứu Opeepl Youth Pulse cho thấy 56% Gen Z EU coi 'chi phí cao hơn của sản phẩm bền vững' là rào cản lớn nhất (theo Opeepl). Hãy cân bằng giữa chất lượng, giá cả và giá trị mang lại.
Sự cân bằng giữa nhiều yếu tố sẽ quyết định thành công trong kinh doanh.
Những sai lầm cần tránh
Greenwashing - làm màu về tính bền vững
Gen Z rất tinh ý trong việc phát hiện những thương hiệu "làm màu". Đừng chỉ dán nhãn "eco-friendly" mà không có bằng chứng cụ thể. Tính minh bạch và chân thực quan trọng hơn marketing bóng bẩy.
Quá tập trung vào giá rẻ
Nghiên cứu First Insight cho thấy 73% Gen Z sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm bền vững (theo First Insight). Thay vì cạnh tranh về giá, hãy cạnh tranh về câu chuyện và ý nghĩa.
Bỏ qua yếu tố tiện lợi
Dù thích sản phẩm thủ công, nhưng Gen Z vẫn cần sự tiện lợi trong việc mua sắm. Đảm bảo có kênh online, giao hàng nhanh và dịch vụ khách hàng tốt.
Những lỗi phổ biến trong chiến lược marketing có thể gây ra hiệu ứng ngược.
Tương lai của thị trường sản phẩm local
Xu hướng này không phải là cơn sốt tạm thời. Theo Nielsen, đến năm 2025, thế hệ Z của Việt Nam sẽ chiếm khoảng 25% lực lượng lao động cả nước, tương đương khoảng 15 triệu người (theo TNEX). Đồng thời, thị trường thủ công Việt Nam dự kiến tăng trưởng 8.1% mỗi năm đến 2033 (theo IMARC Group), đây là cơ hội lớn cho các seller.
Thành công trong việc bán sản phẩm local cho Gen Z không đơn giản chỉ là có hàng tốt, mà cần hiểu được tâm lý và giá trị mà họ tìm kiếm. Họ không chỉ mua sản phẩm, mà mua cả câu chuyện, ý nghĩa và cách sống mà sản phẩm đó đại diện.
Người bán hàng thông minh sẽ biết cách kết nối sản phẩm local với những giá trị mà thế hệ trẻ trân trọng: tính chân thực, bền vững và ý nghĩa xã hội. Hiểu rõ xu hướng tiêu dùng của Gen Z chính là chìa khóa để thành công trong thị trường tiêu dùng mới.
