Những khác biệt bất ngờ giữa bia thủ công (bia craft) và bia thường

Nếu bạn thích uống bia, có thể bạn đã từng nghe qua cái tên “bia thủ công”. Vậy bia thủ công là gì, và bia thủ công thì có gì khác với bia thông thường? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu điểm khác nhau giữa hai loại bia đó, bao gồm cả việc tại sao những năm gần đây, bia thủ công trở nên rất được ưa chuộng. Nếu quan tâm về bia, hãy đọc tiếp nhé!

Bia thủ công (bia craft) là gì?

Về cơ bản, bia thủ công được làm theo số lượng ít so với bia công nghiệp và thường có hương vị riêng biệt. Người ủ bia sẽ sử dụng phương pháp ủ truyền thống, cùng những nguyên liệu cơ bản như malt bia (lúa mạch được mạch nha hóa), hoa bia, nước và men bia. Nhiều nguyên liệu thuộc nhóm gia vị như quế, hồi, thảo quả, lá nguyệt quế, v.v…cũng có thể được cho thêm thức uống để tạo thêm hương vị. Nếu xưởng làm bia sử dụng dạng nguyên liệu giảm chi phí sản xuất, sản phẩm sẽ không còn là bia thủ công nữa. Ngoài ra, tối đa 6 triệu thùng mỗi năm chính là con số được đặt ra cho bia thủ công, vì nếu sản xuất theo quy mô lớn hơn, bia có thể được xem là bia công nghiệp rồi!

Vậy bia thông thường là gì?

Nói đến bia thủ công thì không thể nói đến bia thường. Khi nghe đến từ bia thông thường, bạn thường liên tưởng tới loại bia có cồn và có thể gặp ở bất kì đâu như như Tiger hay Heineken. Cũng có người tìm hiểu thêm và cho rằng bia thông thường chỉ là bia địa phương được bán với giá rẻ - như bia 333, Saigon Special, Tiger, v.v… Bia thường được sản xuất đại trà bởi các nhà sản xuất bia lớn, với quy mô và sản lượng cao. Mục tiêu là để đem bia đến với các tỉnh thành xa được nhanh hơn, nhiều hơn, trong khi về mặt chất lượng, đặc biệt là hương vị, thì không được đề cao như bia thủ công.

Vậy bia nào ngon hơn?

Đây là câu hỏi rất thường gặp trong các cuộc thảo luận về bia thủ công và bia thường. Trong khi có nhiều người chuộng bia thông thường như bia Tiger, thì cũng có nhiều người đánh giá bia thủ công cao hơn. Những nhà kinh doanh bia thủ công thường không có đối thủ, có lẽ vì hương vị độc quyền mà chỉ họ mới tạo ra được chăng? Những người yêu bia có mối quan tâm về hương vị bia thường sẽ rất chuộng loại bia thủ công. Tùy theo nơi bạn ở, bạn có thể bất ngờ với những công thức bia đầy tính sáng tạo. Bạn có thể có bia vị quýt, bia trắng men nổi, hoặc bia men lạnh - tất cả những hương vị độc đáo, mới lạ và ngon lành này đều có thể sẽ làm hài lòng vị giác của bạn.

Sự khác biệt chính của hai loại bia chính là về mặt chất lượng của nguyên liệu. Nghệ nhân ủ bia thủ công thường sẽ cẩn thận trong khâu chọn hoa bia, mạch nha (malt bia) và cả men bia. Việc này sẽ giúp bia có một hương vị trọn vẹn hơn loại bia được sản xuất đại trà - vốn sinh ra để tối ưu chi phí sản xuất. Một điểm khác biệt nữa chính là nghệ nhân ủ bia thủ công thường sử dụng phương pháp ủ bia truyền thống. Nhiều công thức ủ được truyền lại hàng trăm năm để mang đến vị bia độc đáo, thơm ngon. Ngược lại, bia thông thường được làm với phương pháp ủ hiện đại, dẫn đến hương vị nhạt và đồng bộ.

Bia thủ công ngày càng được quan tâm hơn những năm gần đây vì bia có chất lượng cao và hương vị khó quên. Bên cạnh đó, nghệ nhân ủ bia thủ công thường sáng tạo hơn thợ ủ bia thông thường, và họ thường đem đến nhiều hương vị mới lạ hơn. Nếu bạn đang tìm kiếm một loại bia vừa thơm ngon lại khác biệt, bia thủ công sẽ là lựa chọn phù hợp nhất!

Lịch sử bia thủ công tại Việt Nam

Trong những năm 1990, những loại bia tại Việt Nam được yêu thích bao gồm cả bia nội địa (333, Saigon Special, Bia Hanoi, v.v…) và bia nước ngoài (Tiger, Heineken, v.v…), nhưng nhìn chung tất cả đều là bia công nghiệp. Vào đầu những năm 2000, vài nhà hàng tại Sài Gòn đã bắt đầu tự ủ bia, nổi bật nhất là Nhà hàng Hoa Viên, quán rượu ủ bia đầu tiên tại Việt Nam. Đó là loại bia nhạt Pilsner, được sản xuất sau cuộc trao đổi văn hóa giữa Việt Nam và Cộng Hòa Séc - quê hương của bia Pilsner.

Tuy nhiên, có thể nói thay đổi lớn nhất trong văn hóa bia diễn ra vào khoảng năm 2015. Nhiều người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam bắt đầu tự ủ bia theo sở thích và thành lập xưởng ủ bia sau khi nhận được phản hồi tích cực từ khách hàng sinh sống tại đất nước này, bao gồm cả người bản xứ lẫn người ngoại quốc.

Tại trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, nhiều thương hiệu đã bắt đầu được biết đến là nhà ủ bia thủ công chất lượng như Te Te, East West, Belgo, BiaCraft, Heart of Darkness, Pasteur Street Brewing Company. Các thương hiệu khác như 7 Bridges, Winking Seal, Beervana, Steersman, và Deme Beer tiếp tục xuất hiện, và mang đến nhiều loại hương vị mới cho nhà hàng, quán bar, quán rượu, v.v… và nâng cao trải nghiệm thưởng bia tại những nơi đó.

Có người từng nói rằng: "Một khi bạn đã thử và học cách trân trọng vị bia thủ công, bạn sẽ uống lại được các loại bia thông thường". Bia thủ công Việt Nam vẫn đang dần hoàn thiện hóa nhờ sự thay đổi về công thức, được làm từ các nguyên liệu đặc sản vùng miền để tạo ra nhiều hương vị đồng điệu với thiên nhiên, thời tiết, khí hậu, văn hóa và ẩm thực của đất nước hình chữ S.

Kết luận

Bạn sẽ ngạc nhiên với các lựa chọn cùng chất lượng của nhiều loại bia thủ công tại Việt Nam, không những nhờ những bạn trẻ Việt sáng tạo yêu bia, mà còn nhờ những vị khách ngoại quốc trẻ tuổi từ Châu Âu và Châu Mỹ đang mang văn hóa và hương vị bia của họ đến với nơi này.

Hãy cùng thưởng thức bia thủ công tại Chus! Một, Hai, Ba– Dzô!