- 3 7, 2025
Việt Nam có Quốc phục không? Xem ngay hơn 10+ loại trang phục truyền thống Việt Nam
Có những giá trị không thể bị lãng quên. Trang phục truyền thống Việt Nam không còn đơn thuần là quần áo, mà còn là chứng nhân của lịch sử, văn hóa và tâm hồn dân tộc. Điều này đặt ra một câu hỏi thú vị: Trong suốt chiều dài lịch sử, người Việt đã mặc gì?
Khám phá trang phục truyền thống của Việt Nam chính là hành trình tìm về di sản, nơi thời trang kết nối với văn hóa, nghệ thuật và tâm hồn dân tộc. Bắt đầu cùng CHUS nhé!
Khám phá các trang phục truyền thống Việt Nam
Quốc phục Việt Nam là gì?
Hiện nay, Việt Nam chưa có quốc phục chính thức được công nhận theo pháp luật.
Mặc dù áo dài thường được nhắc đến như một trang phục truyền thống phổ biến, được nhiều người nước ngoài biết đến là trang phục đặc trưng của Việt Nam, cũng như được sử dụng rộng rãi trong các sự kiện quan trọng, nhưng áo dài không phải là quốc phục của Việt Nam.
Vì sao Việt Nam chưa có quốc phục?
Việt Nam là một quốc gia có nền văn hóa đa dạng với 54 dân tộc anh em, mỗi cộng đồng đều có trang phục truyền thống riêng. Việc lựa chọn một bộ trang phục duy nhất làm quốc phục có thể không thể hiện hết sự phong phú và đặc trưng của từng dân tộc, đồng thời cần đảm bảo sự tôn trọng đối với bản sắc văn hóa đa dạng của đồng bào các dân tộc.
Bên cạnh đó, trang phục truyền thống Việt Nam đã thay đổi qua nhiều thời kỳ lịch sử. Việc lựa chọn một trang phục tiêu biểu để làm quốc phục đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và thống nhất cao trong cộng đồng.
Một số trang phục truyền thống Việt Nam được biết đến nhiều nhất
1. Áo dài
Áo dài, như đã nói bên trên, chính là một loại trang phục truyền thống Việt Nam quen thuộc nhất. Ngay bản thân áo dài cũng đã trải qua một hành trình lịch sử lâu dài với nhiều biến đổi, từ áo dài cổ đến áo dài cách tân như hiện tại. Tuy nhiên, điểm nổi bật của áo vẫn sẽ là thiết kế tà trước và tà sau, xẻ từ phần eo trở xuống, cho cả áo dài nam và áo dài nữ.
Madame Trần Lệ Xuân - trong chiếc áo dài Việt Nam truyền thống (Ảnh: Internet)
2. Áo tứ thân
Áo tứ thân là một trong những trang phục truyền thống Việt Nam gắn liền với hình ảnh người phụ nữ Bắc Bộ xưa. Thiết kế áo với hai tà trước và hai tà sao tạo nên vẻ thướt tha và hơn nữa là mang ý nghĩa tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu (cha mẹ mình và cha mẹ của chồng). Áo tứ thân thường được mặc cùng yếm đào, váy đụp và thắt lưng lụa, tạo nên vẻ duyên dáng đặc trưng.
Áo tứ thân quen thuộc với phụ nữ Bắc Bộ
Hòa Minzy đưa chất liệu áo tứ thân vào MV đầu tư 8 tỷ Bắc Bling
3. Áo Ngũ thân
Xuất hiện từ thế kỷ 18 dưới thời chúa Nguyễn Phúc Khoát, áo ngũ thân là một trong những trang phục truyền thống Việt Nam mang đậm triết lý nhân sinh. Thiết kế gồm năm thân áo tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu và bản thân người mặc, cùng với năm hàng nút áo thể hiện ngũ thường (nhân, lễ, nghĩa, trí, tín). Áo có phom dáng kín đáo, tà áo xòe nhẹ và cổ cao, thể hiện sự đoan trang, ngay thẳng. Tuy không còn được sử dụng rộng rãi, áo dài ngũ thân vẫn có thể dễ dàng tìm thấy ở bảo tàng áo dài hay các sự kiện văn hóa như Bách Hoa Bộ Hành, Tóc Xanh Vạt Áo.
Áo Ngũ thân mang đậm triết lý nhân sinh
4. Áo Bà ba
Xuất hiện từ cuối thế kỷ 19, áo bà ba là một trong những trang phục truyền thống của Việt Nam, đặc biệt gắn liền với vùng Nam Bộ. Với thiết kế đơn giản gồm áo dài tay, cổ tròn hoặc tim, cài nút phía trước, áo bà ba mang đến sự thoải mái và tiện lợi, phù hợp với cuộc sống lao động của người dân miền sông nước. Hiện, vẫn có khá nhiều tranh cãi về nguồn gốc, ý nghĩa của áo bà ba.
Áo bà ba là trang phục truyền thống quen thuộc của miền Tây
5. Áo Giao lĩnh
Áo giao lĩnh có lịch sử khá lâu đời, phổ biến từ thời Lý - Trần đến triều Nguyễn với thiết kế cổ chéo, vạt trái kéo qua phải và buộc dưới nách thể hiện sự tinh tế trong nghệ thuật may đo trang phục cổ Việt Nam. Ban đầu, đây là trang phục phổ thông của cả nam và nữ, nhưng đến thế kỷ 19, nó dần trở thành quan phục và tế phục, xuất hiện trong các nghi lễ cung đình. Hiện nay, áo giao lĩnh được phục dựng và giới thiệu trong nhiều sự kiện văn hóa như Bách Hoa Bộ Hành, góp phần lưu giữ tinh hoa dân tộc.
Hiện vật áo Giao lĩnh của vua Bảo Đại, tại triễn lãm “Rồng bay - Nghệ thuật Cung đình Việt Nam” tại Bảo tàng châu Á Guimet, Pháp (Ảnh: Internet)
6. Áo Viên lĩnh
Áo viên lĩnh mang nét đặc trưng với thiết kế cổ tròn, sử dụng dây buộc tương tự áo giao lĩnh. Trong một vài thời kỳ lịch sử, viên lĩnh được sử dụng làm bào phục cho vua quan khi thiết triều, thể hiện uy quyền và địa vị.
Minh họa áo viên lĩnh và giao lĩnh (Ảnh: Internet)
7. Áo Nhật Bình
Áo Nhật Bình - gắn liền với hình ảnh Nam Phương hoàng hậu -là một loại trang phục truyền thống Việt Nam mang đậm dấu ấn hoàng gia. Cổ phục này thường được các bậc hậu phi, công chúa triều Nguyễn sử dụng như thường phục và lễ phục. Thiết kế cổ áo hình chữ nhật, hai vạt đối xứng cố định bằng dây buộc tạo nên nét đặc trưng, cùng với hoa văn phượng ổ, loan ổ, chữ Phúc, chữ Thọ thêu kim tuyến lộng lẫy. Màu sắc và họa tiết của áo Nhật Bình tuân theo quy định phẩm bậc, giúp phân biệt địa vị của người mặc. Ngày nay, đây là một mẫu cổ phục được sử dụng nhiều trong các triển lãm, sự kiện văn hóa hay nhiếp ảnh.
Hiện vật Áo Nhật Bình của Nam Phương hoàng hậu, bên cạnh là vua Bảo Đại (Ảnh: Internet)
Hà Vi mặc áo Nhật Bình trong sự kiện Bách Hoa Bộ Hành (Ảnh: Facebook Bách Hoa Bộ Hành)
Trang phục truyền thống của một số dân tộc Việt Nam
Bên cạnh những trang phục truyền thống Việt Nam đặc trưng theo từng thời kỳ và vùng miền, trang phục của các dân tộc Việt cũng mang vẻ đẹp độc đáo, phản ánh sự phong phú của nền văn hóa ngàn năm. Mỗi tà áo, họa tiết hay chất liệu đều chất chứa dấu ấn lịch sử, thể hiện bản sắc cộng đồng và tinh hoa thẩm mỹ.
1. Áo chàm dân tộc Tày, Nùng, Thái
Áo chàm mang đậm dấu ấn núi rừng Tây Bắc với sắc chàm trầm mặc, được nhuộm từ cây chàm tự nhiên. Không cầu kỳ hoa văn, không họa tiết thêu thùa, bộ y phục này toát lên vẻ giản dị mà sâu sắc, phản ánh lối sống gắn bó với thiên nhiên của đồng bào dân tộc.
Áo chàm trang phục truyền thống của dân tộc vùng cao miền Bắc
2. Áo cóm, váy đen và khăn piêu của dân tộc Thái
Hình ảnh người con gái Thái trong trang phục truyền thống Việt Nam với áo cóm, váy đen và khăn piêu luôn gây ấn tượng bởi vẻ dịu dàng, nền nã. Chiếc áo cóm ôm gọn vóc dáng, hàng cúc bướm tinh xảo mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, kết hợp cùng váy đen thướt tha tạo nên nét duyên riêng có. Đặc biệt, chiếc khăn piêu với hoa văn thêu tỉ mỉ, thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ Thái, góp phần làm phong phú thêm bức tranh cổ phục Việt Nam qua các thời kỳ. Đây còn là một món quà lưu niệm quen thuộc của du khách đến các vùng đất này.
Áo cóm, váy đen và khăn piêu của dân tộc Thái
>>> Đọc thêm: Chiếc khăn Piêu mà Nhà Cá Lớn nhắc đến là gì?
3. Váy hoa của dân tộc H’Mong
Trong danh sách tang phục truyền thống Việt Nam, váy hoa của phụ nữ H’Mông nổi bật như một biểu tượng rực rỡ của sự khéo léo và nhẫn nại. Từ sợi lanh mộc mạc, họ tạo nên những chiếc váy xòe với họa tiết kỷ hà tinh xảo, kết hợp kỹ thuật thêu, ghép vải và in sáp ong đầy công phu.
Váy hoa rực rỡ là trang phục truyền thống nổi bật của dân tộc H’Mong
4. Trang phục truyền thống của người Ê Đê
Trang phục của người Ê Đê mang đậm dấu ấn núi rừng Tây Nguyên với màu chàm đen chủ đạo, kết hợp họa tiết tinh tế từ thiên nhiên. Phụ nữ Ê Đê mặc áo chui đầu dáng thuyền ngang vai, tay dài, phối cùng váy ống đơn giản nhưng đầy nét duyên dáng. Đàn ông mặc khố dài, áo không cổ với hoa văn thổ cẩm độc đáo, thể hiện bản sắc văn hóa tộc người.
Hoa hậu Hoàn Vũ Việt Nam 2018 - H’Hen Niê trong trang phục Ê Đê
5. Trang phục truyền thống của dân tộc Khơ Me
Thông thường, trang phục truyền thống của dân tộc Khơ Me (Khmer) mang nét đẹp rực rỡ và tinh tế. Điển hình như phụ nữ Khơ Me duyên dáng trong những bộ Sămpết chôn Kpal với hoa văn tinh xảo, thêu kim sa lấp lánh.
Á hậu Thạch Thu Thảo trong trang phục truyền thống Khơ Me
6. Trang phục truyền thống dân tộc Chăm
Nằm trong dòng chảy trang phục truyền thống của Việt Nam, áo dài Chăm mang nét đặc trưng duyên dáng nhưng không kém phần quyến rũ. Áo dài Chăm được may kín, không xẻ tà, kết hợp cùng váy dài và các phụ kiện như talei kabak, talei ka-in, khăn đội đầu và trang sức hạt cườm đen óng. Những họa tiết tinh tế trên dây thắt lưng, sắc đỏ vàng rực rỡ, cùng dáng áo ôm nhẹ theo cơ thể tạo nên vẻ đẹp thanh thoát, uyển chuyển.
Giá trị của trang phục truyền thống trong hành trình lưu giữ bản sắc!
Lịch sử luôn vận động, nhưng bản sắc dân tộc không thể bị xóa nhòa. Trên hành trình gìn giữ tinh hoa văn hóa, trang phục truyền thống Việt Nam đóng vai trò như một dấu ấn thời gian, phản ánh sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại.
Ngôn ngữ có chữ viết, kiến trúc có công trình, còn trang phục chính là một dạng tư liệu trực quan của lịch sử. Khi nghiên cứu trang phục cổ Việt Nam, ta có thể hình dung rõ ràng sự đặc sắc trong văn hóa, tín ngưỡng của người Việt. Niềm tự hào và sức mạnh dân tộc sinh sôi mạnh mẽ từ đó, bởi “Văn hóa còn thì dân tộc còn” (Cố Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng).
Lưu giữ bản sắc qua từng sắc màu trang phục truyền thống (Ảnh: Fanpage Bách Hoa Bộ Hành)
Vậy làm sao để góp phần vào hành trình lưu giữ trang phục truyền thống Việt Nam?
Những sự kiện như Bách Hoa Bộ Hành hay Tóc Xanh Vạt Áo đang góp phần đưa cổ phục Việt Nam trở lại đời sống, giúp công chúng tiếp cận và hiểu sâu hơn giá trị di sản. Song song đó, giới trẻ cũng đang chủ động hồi sinh nét đẹp này, từ việc diện quốc phục Việt Nam trong các lễ hội, sự kiện cho đến mặc cổ phục Việt Nam đi concert Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai để trang phục truyền thống vẫn là một phần của hiện tại và tương lai.
Sự kiện Bách Hoa Bộ Hành tôn vinh cổ phục Việt (Ảnh: Fanpage Bách Hoa Bộ Hành)
Cùng CHUS dệt nên bức tranh trang phục truyền thống Việt Nam đầy màu sắc
Để di sản cổ phục này không chỉ nằm trong quá khứ mà còn sống động trong đời sống hiện đại, CHUS đồng hành cùng những nghệ nhân thủ công, mang đến những phụ kiện đậm dấu ấn Việt - từ trâm cài, trang sức đến sản phẩm thổ cẩm.
Mỗi sản phẩm đều góp phần tôn vinh, làm đẹp hơn cho bộ trang phục truyền thống của bạn Việt Nam, giúp người mặc tự tin hơn trên hành trình kết nối với cội nguồn. Và hơn cả, đây cũng là một cách khéo léo, để bạn vừa gửi quà lưu niệm đến bạn bè quốc tế, vừa mạnh mẽ quảng bá tinh hoa dân tộc.
Hành trình đậm bản sắc này, CHUS hân hạnh đồng hành cùng bạn.
